Geçtiğimiz haftanın basın özeti
Guardian dünkü manşetinde ABD’de başkanlığa seçilen Barack Obama’nın Hamas’la gizli bir şekilde diyaloğa girmeye hazır olduğunu duyuruyor.
Obama’nın ekibinden bazı kaynaklara dayandırılan haberde, yeni yönetimin Hamas’la bir tür iletişim kanalı kurarak George Bush’un, bu örgütü izole etme politikasını terk etmeye hazırlandığı belirtiliyor.
Bu temasın da ABD istihbarat servisleri aracılığıyla gizli bir şekilde kurulabileceği söyleniyor.
Haberde görüşlerine yer verilen uzmanlar, Hamas’a meşruiyet kazandırabileceği gerekçesiyle siyasi açıdan riskli görülen bu temasın, büyük olasılıkla kamuoyuna açıklanmayacağını belirtiyor.
Independent’ta Gazze’nin Zeytun bölgesinde, dört gün boyunca ölmüş annelerinin hemen yanında bekleyen ve açlıktan bitap düşmüş bir halde bulunan dört Filistinli çocukla ilgili haber dikkat çekiyor.
Haberde Uluslararası Kızılhaç Örgütü’nün “şoke edici bir durum” diye tanımladığı olayda, aynı binada yine ayakta duramayacak kadar bitap düşmüş bir erkeğin ve 12 cesedin bulunduğu anlatılıyor.
Ayrıca Kızılhaç’ın, İsrail’i yardım görevlilerinin olay yerine ulaşmasını “kabul edilemez bir şekilde” geciktirerek uluslararası hukuku ihlal etmekle suçladığı belirtiliyor.
Vatikan-İsrail gerilimi
Times ise, üst düzey Vatikan yetkilisi Kardinal Renato Martino’nun Gazze’yi büyük bir toplama kampına benzetmesi nedeniyle Vatikan-İsrail ilişkilerinin bozulduğunu yazıyor.
Times, bu gerilim yüzünden Papa 16’ıncı Benedikt’in kutsal topraklara yapmayı planladığı ziyaretin tehlikeye girebileceğini belirtiyor.
Haberde, Papa’nın dün diplomatlara yaptığı yıllık konuşmasında Gazze’yle ilgili biraz daha yumuşak ifadeler kullanarak sorunu gidermeye çalıştığı söyleniyor.
Türkiye’ye bakış
Türkiye’de Ergenekon adıyla anılan soruşturma kapsamında yapılan son gözaltılar Guardian’da haber olmuş.
Gazetenin İstanbul Muhabiri Robert Tait’in imzasını taşıyan haberde, savcıların yaptıklarını siyasi cinayetlerle suçlanan “derin devleti” temizleme çabası olarak sunduğu belirtiliyor ve şöyle devam ediliyor;
‘Ergenekon’da cadı avı şüphesi’
“Ancak son tutuklamalar, soruşturmanın AKP’nin laik rakiplerine karşı bir cadı avı olduğu şüphelerini artırdı. Tutuklanan generaller arasında, AKP’nin öncülü İslamcı Refah Partisi’ni 1990’larda iktidardan düşüren darbeye önderlik eden Tuncer Kılınç da var.
“Tutuklamalar, üst düzey askeri yetkililerin, dün gece geç vakitte bir toplantı yapmasına neden oldu. Son 50 yılda 4 hükümet deviren ordu kendisini Türkiye’nin laik sisteminin bekçisi olarak görüyor. Ancak Ergenekon’daki daha önceki tutuklamalara istemeden de olsa onay verdikleri düşünülüyor.”
Guardian’ın haberinde bazı uzmanların, ordunun tepkisinin, sabrının azaldığı yönünde bir uyarıya işaret ettiğini düşündüğü söyleniyor.
Haberde, Türkiye uzmanı olarak görüşleri alınan Gareth Jenkins de şunları söylüyor.
‘Ordu hükümeti uyardı’ tahmini
“Ordunun hükümete geri çekilmesi ve bunun gözaltıların sonuncusu olması yönünde sert bir uyarıda bulunduğunu tahmin ediyorum.Çarşamba günü tutuklananların çoğunun Ergenekon’la ilgisi yoktu. Bu, sadece siyasi bir adımdı ve soruşturmanın gerçek suçluları bulacağı umutlarını tahrip etti. Mesele bundan sonra ne olacağı. Bundan sonra, özünde demokratik olmayan iki gücün yargı sistemi üzerindeki baskılarını kullanarak vereceği iktidar mücadelesini izleyeceğiz.”
Financial Times başyazılarından birinde, ülkedeki rekor bütçe açığına karşın, Barack Obama’nın yüz milyarlarca dolarlık kurtarma planına destek veriyor. Dikkat çeken satırlar şöyle;
“Obama’nın yaklaşımı doğru gibi gözüküyor. Özellikle altyapı yatırımı ve düşük gelirlilerle, işletmelere vergi indirimi alanlarındaki kamu harcamalarında büyük bir artış istiyor. Aynı zamanda uzun vadede bütçede oluşabilecek tehlikeyi de görüyor. Hem kısa vadede cesur adımlara, hem de uzun vadede bütçe konusunda ihtiyatlı davranmaya yaptığı vurgu doğru. Ancak yeni yönetim ve kongre, hemen de kendilerini ihtiyatlı olmaya kaptırmamalı.
‘Sorun zayıf bankalar’
İngiltere Merkez Bankası dün faizleri yüzde 1,5’e çekmişti.
Bu rakam, ekonominin toparlanması yönündeki çabalarını sürdüren bankanın 315 yıllık tarihindeki en düşük faiz oranı.
Independent başyazısında, sadece faiz indiriminin İngiltere ekonomisini kurtarmayacağı görüşünü savunuyor.
Gazeteye göre sorunun temelinde bankaların zayıflığı var;
“Üst üste dört faiz indirimine karşın, likidite krizinde yatışma işareti yok. İyi durumdaki işletmeler bile faaliyetlerini yürütmek için gereken kredileri bulamıyor. Likidite sıkıntısında mesele kredi maliyetleri değil, kredi bulunmaması. Ekonomik durgunluğun uzaması durumunda, daha çok sıkıntı çekecekleri gerçeğine karşın, ayakta kalan bankalar, verdikleri kredileri azaltarak kendi bilançolarını düzeltmeye çalışıyor”.
‘Sorumlu kapitalizm’
Guardian, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Nikola Sarkozy’nin, Amerika Birleşik Devletleri’ne “daha sorumlu bir kapitalizm” izleyecekleri uyarısında bulunduklarını yazıyor.
Haberde, Fransız ve Alman liderlerin, Washington ve küresel mali kamuoyuna, global mali sistemin yeniden yapılandırılmasında Avrupa’nın daha sorumlu bir kapitalizm yönünde öncü bir rol oynayacağı uyarısında bulunduğu belirtiliyor.
Ayrıca liderlerin, önde gelen gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin yeni küresel mali mevzuatı ele alacakları, nisan ayındaki G20 toplantısında Avrupa’nın daha önemli bir rol oynaması gerektiğini söylediği belirtiliyor.
Ocak 2009 Basın Özeti
