Dizginsiz kapitalizmin sonumu geliyor?

Dünya liderleri dün yeni bir dünya düzenini oluşturacak bir bildiriye imza attı.

Dizginsiz kapitalizmin sonu” olarak tanımlanan ve gelecek yılın sonuna kadar dünya üretimini yüzde 4 artıracağı tahmin edilen önlemler Sarkozy dahil tüm liderleri memnun etti.

Dünya liderleri dün krizin etkilerini azaltıp bankacılık sektörüne güveni artırmak, kilitlenen kredi mekanizmasını açmak ve insanlara yeni iş yaratmak için geniş çaplı bir anlaşmaya imza attı. IMF ve uluslararası finansal kuruluşlara 1 trilyon dolarlık kaynak aktarılması kabul edilirken, G-20 ülkelerinin gelecek yılın sonuna kadar ekonomilerine 5 trilyon dolar enjekte edecekleri açıklandı. “Dizginsiz kapitalizmin sonunu getirecek” denilen bu önlemlerin 2010 sonuna kadar dünya üretimini yüzde 4 artırması öngörülüyor. İngiltere Başbakanı Gordon Brown anlaşmayı açıklarken “Yeni bir dünya düzeni kuruluyor” diye konuştu.

Gizliliğin sonu geldi

Brown, G-20 Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, hedge fonların küresel bir denetime tabi tutulacağını, bankaların gizlilik kurallarının ise sonuna gelindiğini söyledi. Brown, G-20 üyesi ülke merkez bankalarının, genişleme politikalarını sürdüreceğini belirtti. G-20’nin zor durumda bulunan ülkelere yardım için Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’na 1 trilyon dolar verme konusunda anlaştığını kaydeden Brown, gelişmekte olan ülkelere daha fazla söz hakkı verilmesi konusunda anlaşıldığını bildirdi.

Korumacılığa karşıyız

Brown, “G-20 ülkeleri, IMF’ye 500 milyar dolar daha destek verme taahhüdünde bulundu. G-20 ülkeleri, gelecek 2 yılda ticaret finansmanında 250 milyar dolar desteği vaat etti” dedi. Uluslararası ticaretin canlandırılması için tüm ülkelerin elinden geleni yapacağını vurgulayan Brown, “G-20 ülkeleri korumacılığa karşı çıkacak” diye konuştu.

Bonuslara sınır geliyor

Brown, zirveye katılan 20 ülkenin, böyle bir krizin yinelenmesini engellemek için, vergi cennetlerine göz yummamak, hedge fonları denetlemek ve mali sisteme güveni yeniden inşa etmek için, ortak politikalar oluşturacağını söyledi. Denetlenmeyi kabul etmeyen vergi cennetlerinin listelerinin açıklanması kararlaştırıldı. Ayrıca son dönemde halkın büyük öfkesini çeken üst düzey yöneticilere ödenen yüksek tutarlı bonuslara da sınırlama getirilmesi üzerinde anlaşıldı.

5 trilyon dolarlık paketin akıbetini IMF denetleyecek

İngiltere Başbakanı Brown, G-20 ülkelerinin ekonomilerini canlandırmak için 2010 sonuna kadar ekonomilerine enjekte etmeyi taahhüt ettiği 5 trilyon doların gerçekten verilip verilmeyeceğini IMF’nin denetleyeceğini söyledi. “Bu kaynak sayesinde milyonlarca yeni iş yaratacak, her yeni yatırım diğerlerini ateşleyecek” diye konuşan Brown, “Bu denetimlerin neticesini sonbaharda yapacağımız zirvede masaya yatıracağız” dedi.

BİR DÖNEMİN KAPANDIĞININ RESMİDİR

İngiltere Başbakanı Brown’un dün imzalanan anlaşma sonrası denetimin olduğu yeni bir dünya düzenini işaret eden sözlerine Sarkozy, şu sözlerle açıklık getirdi: “2. Dünya Savaşı sonrası dünya ekonomisinin kurallarını belirleyen Bretton Woods anlaşmasından beri dünya finansal bir model içinde yaşıyordu: Anglosakson modeli. Eleştirmek için söylemiyorum, onun da kendine göre avantajları vardı. Ancak artık bir sayfa kapandı.”

Merkel: Tarihi bir anlaşma

Sarkozy: Hayallerimin ötesi

Dün yaklaşık 4 saat süren zirvenin sonuç bildirgesine ilişkin açıklamayı yapan İngiltere Başbakanı Gordon Brown işte bu anlaşmayı “Yeni bir dünya düzeni kuruluyor” sözleriyle tanımladı.

Anlaşma, zirve öncesi denetim konusunda net maddeler anlaşmaya eklenmezse masadan kalkma tehdidinde bulunan Fransa ve Almanya’yı da memnun etti. Fransa Cumhurbaşkanı Nicholas Sarkozy, “Bu anlaşma beklentilerimin de ötesinde” derken Almanya Başbakanı Angela Merkel, “Tarihi bir anlaşmaya imza atıldı” dedi.

Hedge fonlara ilk denetim

G-20 dev hedge fonların ilk kez doğrudan denetlenmesi konusunda anlaştı. Ancak hedge fonlar krizin başından beri böyle bir karara hazırlıklıydı. İngiltere’de hedge fonlar zaten bir süredir yaptıkları işlemleri rapor ediyor. AB de bu ay bir yasa tasarısı hazırlayarak böyle bir sistemi 2010 yılında birliğin tüm ülkelerine yaymaya hazırlanıyor. ABD’de de hedge fonların bildirilmesi ve verileri raporlaması zorunluluğu getirilmesi için hazırlık yapılıyor.

Sonraki adres New York

G-20 ülkeleri krizin çözümüne dair üçüncü zirveyi New York’ta yapmak üzere anlaştı. Nicholas Sarkozy, Eylül ayında yeniden bir zirve yapacaklarını açıkladı. Sarkozy, “Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun hemen ardından yeniden buluşmak üzere anlaştık” diye konuştu.

‘Bazı devletlerin sonu gelebilir’

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, krizin bazı devletlerin sonu olabileceğini söyledi. Ban, Guardian gazetesinde yayımlanan makalesinde, küresel ekonomik kriz için önlem alınmazsa, bazı devletlerin batabileceği uyarısında bulundu.

Ban, “Dünya genelinde bir iyileşme sağlayamazsak insanlığın gelişimi noktasında korkunç bir felaketle karşılaşacağız” ifadesini kullandı. Batan bankalarla batan ülkeler arasında ince bir çizgi olduğuna dikkati çeken Ban, dün varılan anlaşmadan ise memnun olduğunu, fakir ülkelere vaat edilen fonların takipçisi olacağını açıkladı.

Yeni düzenin patronu IMF’ye her ülke kaynak aktaracak

Gücün tek bir merkezden tüm gelişmiş dünya ekonomilerine yayılacağı yeni ekonomik sistemin parlayan yıldızı IMF olacak. Krizi aşmak için önemli görevler yüklenecek Uluslararası Para Fonu’nun kaynakları üçe katlanacak. 500 milyar dolarlık yeni kaynağın 100 milyar doları AB’den, 100 milyar doları Japonya’dan, 40 milyar doları Çin’den gelecek. Diğer ülkeler de ne kadarlık bir katkı yapabileceklerini önümüzdeki günlerde fona bildirecek. Brown, Çin’in bu katkısı sonrasında IMF’de ülkelerin temsil oranlarının da yeniden belirleneceğini vurguladı. IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn ise anlaşmayı “Şimdiye dek yapılmış en koordineli paket” olarak tanımladı.